شبکه‌های اجتماعی یا از نظر دیگر همان کلمه‌ی سوشیال نتورک در واقع اصطلاحی نیست که احساس کنید اخیراً به وجود آمده است. در حقیقت از همان انسان‌های نخستین نیز این واژه مصرف می‌شده است به صورتی که انسان‌ها سعی میکردند به عناوین مختلف با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و بتوانند توسط این ارتباط، احساسات و عواطف یکدیگر را به خود جلب نمایند. اما نکته مهم آن است که عاملی که باعث شده است کلمه شبکه اجتماعی در دوران کنونی بدین شکل بصورت ویژه مورد استفاده قرار گیرد، پیشرفت و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات است. در گذشته انسان‌ها به ابزار‌های دیجیتال دسترسی نداشتند و تنها میتوانستند شبکه اجتماعی خود را در مقیاس محله‌ها، شهر‌ها برقرار کنند. اما امروزه با سهولت دسترسی انسان‌ها به ابزار‌های دیجیتال، آن‌ها میتوانند در وسعت‌های بسیار بزرگتر و بدون محدودیت‌های جغرافیایی، شبکه‌های اجتماعی خود را برقرار کنند. قبلاً در مقاله‌ی معرفی تاریخچه و اهداف شبکه‌های اجتماعی اشاره‌های کوچکی به این مفاهیم داشتیم و به تعریف برخی از اهداف شبکه‌های اجتماعی پرداخته‌ایم. در این مقاله به تعریف مفاهیم شبکه‌های اجتماعی و اصطلاحات مرتبط با آن میپردازیم و در مقاله‌های بعدی بیشتر در مورد کاربرد شبکه‌های اجتماعی برایتان توضیحات ارائه خواهد شد. پس با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
تاریخچه کلمه شبکه اجتماعی
کلمه شبکه‌های اجتماعی از حدود یک و نیم قرن پیش به وجود آمده است. مشخصاً در آن زمان منظور از کلمه شبکه اجتماعی ابزار‌هایی شبیه اینستاگرام، یوتیوب، لینکدین و… نبوده است و این کلمه برای شرح شبکه‌ای از انسان‌ها به کار رفته میرفته است که با یکدیگر در ارتباط هستند و دوستی دارند. اگر بخواهیم کمی پیشرفته‌تر به معنای این واژه یعنی شبکه اجتماعی بپردازیم در اصل باید شبکه اجتماعی را به مانند‌یه گراف در نظر بگیریم که افراد همانند گره‌های این گراف هستند و ارتباطات بین افراد به مانند خطوط ارتباطی بین این گره‌ها میباشد. هر نفر با یک یا چند نفر دیگه در ارتباط است و با آن‌ها دوستی دارد.
 |
حتما بخوانید | آموزش کامل اینستاگرام و تحلیل و آنالیز اینستاگرام |
تعریف شبکه های اجتماعی
اگر ما نیز بخواهیم تعریف پیشرفته و کمی علمی نسبت به مفهوم شبکه اجتماعی داشته باشیم می‌توانیم بدین گونه آن را شرح دهیم:
یک شبکه اجتماعی زمانی به وجود می‌آید که ساختاری از گره‌های مرتبط و متصل به هم، بوجود بیایند حال اینکه این گره‌ها میتواند بیانگر یک نفر یا یک سازمان یعنی گروهی از نفرات باشد.
با بیان کردن چنین تعریفی از شبکه اجتماعی، می‌توان گفت اصطلاح شبکه اجتماعی یک مفهوم بسیار گسترده و عمیقی میباشد که به همه‌ی انواع شبکه‌ها حتی شبکه‌های اجتماعی انسانی میتواند تخصیص یابد و نمی‌توان این واژه را صرفاً به ابزار‌های دیجیتال که در قالب شبکه اجتماعی پیاده‌سازی شده‌اند، خلاصه کرد. حال اگر بخواهیم تعریف شبکه اجتماعی را کمی عامیانه‌تر و عمومی‌تر بیان کنیم بایستی چینی خصوصیاتی را برای آن تعریف نماییم:
- انسان‌ها در شبکه اجتماعی میتوانند پروفایل‌های عمومی یا خصوصی داشته باشند.
- میتوانند در پروفایل خود فهرستی از دوستان خود را قرار دهند.
- هر شخص یک نام مختص به خود دارد که این نام در هر شبکه اجتماعی اسم معادل با خود را دارد مثلاً در یک شبکه اجتماعی از آن با نام Friend استفاده میشود.
- افراد میتوانند ارتباطات خود با دیگران و ارتباطات بقیه افراد را با یکدیگر با در نظر گرفتن محدودیت‌ها مشاهده نمایند.
شاید این ذهنیت برای شما به وجود بیاید که با توجه به تعریف آخری که از شبکه‌های اجتماعی داشتیم، اینکه افراد میتوانند اطلاعات خود را به صورت خصوصی نیز تبدیل کنند، در تناقض با تعریف شبکه‌های اجتماعی میباشد. باید برای این قضیه این جمله را بیان کنیم که از نظر این تعریف، در یک شبکه اجتماعی باید بستر و زیر ساخت ارتباط و دوستی افراد فراهم شود تا آن‌ها بتوانند با یکدیگر در ارتباط باشند. حال این افراد بخواهند از این بستر و خصوصیات آن استفاده بکنند یا نکنند چیزی نیست که در تناقض با تعریف اصلی شبکه‌های اجتماعی، وجود داشته باشد.
اولین شبکه اجتماعی
اگر بخواهیم به تاریخچه شبکه اجتماعی نگاه کنیم، تلاش‌های بسیاری را در رابطه با راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی خواهیم دید که افراد مختلف در این زمینه پیاده‌سازی‌های گوناگونی انجام داده‌اند. مقاله‌های بسیاری از سال ۲۰۰۰ به بعد در رابطه با شبکه‌های اجتماعی نوشته شده است که در آن به برخی از شبکه‌های اجتماعی اشاره کرده‌اند. مثلاً در بسیاری از مقالاتی که ما تحقیق و مطالعه کرده‌ایم مشاهده کردیم که همگی نظر داشته‌اند که فیس بوک در سال ۲۰۰۴ و توییتر در سال ۲۰۰۶ بوجود آمده‌اند. اگر مقالات زیادی در این زمینه مطالعه کنیم می‌توانیم به این نتیجه برسیم که بوجود آمدن اولین شبکه اجتماعی بیشتر شبیه یک توافق درباره ماهیت آن است نه یک واقعیت درباره آن.
با این حال اغلب محققان بر اینکه شبکه اجتماعی سیکس دگریز sixdegrees به عنوان اولین شبکه اجتماعی مورد توافق بوده است، هم نظر هستند.
روز شبکه‌های اجتماعی
شما هم احتمالاً بر این عقیده هم نظر هستید که این روز‌ها تقریباً برای هر چیز و هر رویداد و هر کس روزی را در تقویم در نظر گرفته‌اند. پس نباید برای اینکه روزی را نیز به عنوان روز شبکه‌های اجتماعی در نظر گرفته‌اند تعجب کنید. پس بدانید که روز نهم تیر ماه معادل با سی ژوئن هر سال را روز شبکه‌های اجتماعی نامگذاری کرده‌اند. پیشنهاد اولیه نامگذاری روز شبکه‌های اجتماعی برای اولین بار توسط نشریه‌ی Mashable ارائه شد. این نشریه پیشنهاد داد که در آخرین روز ژوئن هر سال مردم به مفهوم شبکه‌های اجتماعی فکر کنند و به این فکر کنند که شبکه‌های اجتماعی چه ویژگی‌های مثبتی برای آن‌ها میتواند داشته باشد و چه تأثیراتی در زندگی آن‌ها میتواند بگذارد.
حتماً شما نیز به افرادی برخورد کرده‌اید که همیشه رابطه خوبی با شبکه‌های اجتماعی نداشته‌اند و بیشتر حالت‌های منتقدانه‌ای نسبت به شبکه‌های اجتماعی داشته‌اند. این افراد دائماً به تهدید‌ها و آسیب‌هایی که ممکن است شبکه‌های اجتماعی برای آن‌ها داشته باشد فکر می‌کنند. بر خلاف این ذهنیت افراد، اما نشریه Mashable چنین دیدگاهی ندارد و دیدگاه این نشریه کاملاً برعکس این قضیه میباشد و سعی کرده است بیشتر به سمت مثبت این ماجرا توجه کند.
بر این اساس این نشریه پیشنهاد کرده است افراد در این روز به این فکر کنند که کدام رابطه‌ها، کدام دوستی‌ها، کدام فرصت‌ها توسط شبکه‌های اجتماعی به وجود آمده است. یعنی در حقیقت این افراد باید به این موضوع فکر کنند که اگر شبکه اجتماعی وجود نداشت کدامیک از داشته‌های فعلی و ارتباطات فعلی آن‌ها نیز وجود نداشت.
|
حتما بخوانید |
محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی در دنیا
زمانی که بخواهیم شبکه‌های اجتماعی را از نظر محبوبیت دسته‌بندی کنیم، موانع مختلفی سر راه این موضوع قرار می‌گیرد و به راحتی نمی‌توان قضاوت کرد که کدامیک از شبکه‌های اجتماعی محبوب‌تر از بقیه در دنیا است. زیرا پارامتر‌های مختلفی در این قضیه دخیل است مثلا: تعداد طراحی اپلیکیشن‌های نصب شده، رتبه‌ی آن سایت یا شبکه اجتماعی، تعداد کاربران فعال در آن شبکه یا حتی تعداد پروفایل تعریف شده در آن شبکه.
اما اخیراً یکی از پارامتر‌های مهمی که برای این منظور از نظر محققان مورد توجه قرار گرفته است تعداد کاربران فعال در یک شبکه اجتماعی میباشد. منظور از کاربر فعال یعنی شخصی که حداقل یک مرتبه در ماه در آن شبکه اجتماعی حضور داشته باشد. اگر بر اساس این پارامتر بخواهیم شبکه‌ای اجتماعی را دسته‌بندی کنیم، فیس بوک، یوتیوب، واتس آپ، اینستاگرام، ویچت در رتبه‌های اول تا پنجم قرار می‌گیرند.
فیس بوک به عنوان محبوب‌ترین شبکه اجتماعی حدود سه میلیارد کاربر دارد. البته اینستاگرام هم به عنوان زیر مجموعه‌ای از فیس بوک دارای یک و نیم میلیارد کاربر است که البته بیش از نیمی از آن‌ها با کاربران فیس بوک پروفایل مشترک دارند.
در این مقاله قصد داشتیم به مفهوم اصلی شبکه‌های اجتماعی بپردازیم و معنی این واژه را چه بر اساس مباحث علمی چه بر اساس مباحث عمومی بررسی کنیم. امید است توانسته باشیم اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار دهیم.
بدون دیدگاه